Publikacja dostępna tylko w wersji elektronicznej. Prezentowane opracowanie stanowi kolejny raport z badań wielkoobszarowych gospodarstw rolnych powstałych z majątku Skarbu Państwa. Przedmiotem analiz było określenie kierunków zmian, jakie zachodzą w próbie reprezentującej największe jednostki w populacji gospodarstwa rolnych w Polsce po integracji z Unią Europejską i objęciu krajowego rolnictwa zasadami Wspólnej Polityki Rolnej. W odróżnieniu od wcześniejszych publikacji podjęto próbę określenia funkcji celu prowadzenia działalności produkcyjnej przez gospodarstwa rolne oraz na jej podstawie przyjętych zadań do realizacji. Uznano, że w przypadku przedsiębiorstwa rolnego jakim są gospodarstwa wielkoobszarowe właściciele i zarządcy nie realizują jednego określonego celu, ale ich wiązkę, których zhierarchizowany układ można przedstawić w postaci piramidalnej. Oznacza to, że w przypadku przedsiębiorstw wielkoobszarowych mamy do czynienia z wielorakością realizowanych zadań, a o ich wyborze decydują między innymi: okres funkcjonowania jednostki na rynku, jego sytuacja finansowa i zakładany czas dalszego prowadzenia działalności gospodarczej. W opracowaniu dokonano podziału badanej zbiorowości na trzy podgrupy w zależności od osiągniętych wyników ekonomicznych. Do pierwszej zaliczono jednostki, które pomnażały wartość właścicielską osiągając nadwyżkę ekonomiczną w postaci zysku rezydualnego, do drugiej zakwalifikowano przedsiębiorstwa w których następuje utrata wartości właścicielskiej z uwagi na ujemne wyniki finansowe lub zbyt niski poziom zwrotu na jednostkę kapitału własnego w stosunku do jego kosztu. Oddzielną zbiorowość tworzyły przedsiębiorstwa dla których w sposób jednoznaczny nie można było ustalić czy w ich sytuacji następuje tworzenie czy utrata wartości właścicielskiej. W prezentowanym opracowaniu zwrócono również uwagę na zmiany stanu posiadania oraz zakresu wykorzystania podstawowych czynników produkcji: pracy, ziemi i kapitału zainwestowanego (aktywów) oraz źródeł finansowania działalności gospodarczej - kapitału zastosowanego. Wykorzystując nieparametryczną metodę DEA (Data Envelopment Analysis) zbadano efektywność techniczną, techniczną efektywność skali produkcji i produktywność czynników wytwórczych w czasie. Dokonano również ustalenia efektywności alokacyjnej i obliczono sprawność przedsiębiorstw przy uwzględnieniu kosztów nakładów oraz efektywności ekonomicznej - model zorientowany na maksymalizację zysku ekonomicznego. Umożliwiło to oszacowanie wpływu czynników o charakterze ekstensywnym i intensywnym na funkcjonowanie i osiągane wyniki. Uwzględniając różnorodność badanej zbiorowości gospodarstw, analizowano przedsiębiorstwa w podziale na grupy wyznaczone na podstawie układu dwóch cech: formy prawnej organizacji gospodarstwa i własności przeważającej części posiadanego majątku.